Zazwyczaj bliższa nam, bardziej znana forma to ta zdrobiona – wędzidełko. Jak wszyscy wiemy jest to część w jamie ustnej człowieka, która łączy jej dno i język ograniczając jego ruchomość. Czy wędzidło znaczy to samo?
Co to jest wędzidło?
Jest to część rzędu jeździeckiego, a dokładniej ogłowia. Jak nazwa podpowiada ubiera się je na głowę konia. Wędzidło znajduje się w pysku i jest połączone z wodzami, które jeździec trzyma w rękach. Poprawnie założone leży na języku zwierzęcia, w miejscu gdzie nie ma zębów – pomiędzy przednimi siekaczami, a znajdującymi się z tyłu zębami trzonowymi. W ten sposób jeździec jest w stanie komunikować się z koniem, za pomocą delikatnych i subtelnych sygnałów.
W jaki sposób dopasować wędzidło?
Jak już wcześniej wspomniałam, wędzidło powinno leżeć na języku konia, między zębami z przodu, a tymi z tyłu. Nie są to jednak jedyne wymogi co do dopasowania wędzidła. Oprócz tego powinno mieć właściwy rozmiar – małemu kucykowi nie możemy włożyć do pyska wędzidła, w rozmiarze dla dużego konia i na odwrót. To jak wysoko leży też jest ważne. Wysokość regulujemy za pomocą „pasków policzkowych” znajdujących się w ogłowiu. To one trzymają wędzidło, tak by nie wypadło z pyska. Gdy paski zapniemy za ciasno koń będzie odczuwać stały nacisk na kąciki, co może powodować dyskomfort. Gdy natomiast będą za luźno, wędzidło może obijać o zęby konia i nie leżeć stabilnie na języku, irytując zwierzę. Prawidłowo leży gdy z boku pyska możemy zobaczyć dwie tworzące się fałdki przy kącikach. Na fotografii zobaczymy poprawnie zapięte wędzidło:
Rodzaje wędzideł
Wędzidła dzielimy na wiele sposobów. Można je dzielić ze względu na siłę działania – im cieńsze tym mocniejsze. Dodatkowo na moc wpływa to czy ma ono dźwignię – ręka jeźdźca oddziałowywuje nie tylko na kąciki konia (tak jak w przypadku prostych, zwykłych) ale także na potylicę. To jakie wędzidło powinniśmy wybrać zależy od wyszkolenia jeźdźca, temperamentu konia, jego poziomu wyszkolenia, dyscypliny jaką uprawiamy (na zawodach ujeżdżeniowych wymagane są mocne, z dużą dźwignią tzw. munsztuki).
Pierwsza fotografia pokazuje wędzidło zwykłe, druga wędzidło z dźwignią:
Wędzidła stworzone są z różnych materiałów. Najpopulajniejszym jest metal, ponieważ jest wytrzymały i łatwo go utrzymać w czystości. Znajdziemy jednak wykonane również z gumy, plastiku, a nawet skóry. Wybór tworzywa również jest kwestią indywidualną.
Skąd wzięła się nazwa?
Słowo „wędzidło” wywodzi się z języka staropolskiego i jak udało mi się znaleźć pochodzi od „wędzić”. Nie ma to tym razem żadnego związku z rybami, ponieważ wyraz oznaczał „prowadzić”. Wspominałam wcześniej, że wędzidło służy do kontroli, czyli np zatrzymywania, skręcania. Etymologia wyrazu więc ma sens, ponieważ opisywany przedmiot służy do prowadzenia konia tak, jak chce siedzący na nim jeździec.
Źródło co do etymologii: https://sasek.pl/podrecznik-nauka-jazdy-konnej-wedzidlo
