Jak nazwać nieodpowiedzialną osobę?
Każdy z nas zna osoby nieodpowiedzialne często wręcz lekkomyślne i niepatrzące na potencjalne konsekwencje swoich czynów. Często, gdy taka osoba zrobi coś nieprzemyślanego co sprawiło jej lub nam kłopoty szukamy odpowiednich słów, by opisać jej zachowanie. W języku polskim mamy dość dużo zwrotów opisujących takie osoby jak głuptas, nicpoń, fajtłapa. Natomiast, gdy chcemy kogoś obrazić, możemy użyć sformułowań takich jak głupek i bezmyślny czego powinniśmy raczej unikać. Dlatego gdy mamy zamiar użyć jakiegoś obraźliwego słowa, użyjmy jego zamiennika, a jest nim słowo ladaco o mniej negatywnym wydźwięku i nacechowaniu.
Skąd pochodzi słowo ladaco?
Słowo ladaco jak podaje słownik PWN pochodzi od polskiego wyrażenia „lada co”, które oznaczało coś bez wartościowego i nijakiego. Słowo lada co pisane oddzielnie było używane w języku staropolskim głównie na wsiach i miało negatywny wydźwięk. Jednak często używano go również w pozytywnym znaczeniu na przykład, gdy chciano podkreślić rangę i zaangażowanie w przygotowanie hucznej biesiady. Używano wtedy sformułowania „nie lada co”, które oznaczało nie byle co. Miało to na celu podkreślenie rangi danej imprezy np. wesela czy urodzin, które zwłaszcza w XVIII w. Polsce cieszyły się dużym zaangażowaniem lokalnej społeczności i rodzin na wsiach.
Ladaco w języku polskim i literaturze
Wyrażenie „nie lada co” jest obecne w języku polskim od dawna jednak nie da się jednoznacznie stwierdzić, kiedy powstało oraz z jakiego konkretnie regionu naszego kraju się wywodzi. Natomiast co wiemy dokładnie to fakt, że sformułowanie to było używane już w dawnych tekstach literackich. Wyrażenie to pojawia się w literaturze polskiej w różnych kontekstach. Na przykład w wierszu starszego strzelca, podchorążego Armii Krajowej Krzysztofa Kamila Baczyńskiego możemy przeczytać fragment, w którym używa tego sformułowania.
„Za to i rycerz nie lada gwałtownik, lecz ów, co czeka”.
Obecnie słowo ladaco jest zapomniane i niespotykane, choć można je usłyszeć w żartach takich jak „ale z ciebie ladaco w kuchni” oznaczające, że jest się specjalistą, który zagotuje wodę i przypali czajnik. Popularny jest też zwrot „żyje na pełnym ladaco” co oznacza z kolei, podejmowanie ważnych decyzji według zasady jakoś to będzie.
